Burada ilginç olan yüzyıllardan beri , değişik bir çok kişinin, genel kişilik tiplemelerini, ısrarla dörde‘e ayırmakta gösterdiği tutarlılıktır. Bir çok değişik kültür, eğitim sistemi ve kişi tarafından bu fikrin dört‘lemeye indirgenmesi gerçektir ve kendi içinde çok anlamlıdır. Tabii ki dört’ ten fazla tip kişi vardır.

KARAKTER VE MİZAÇ (KARAKTER VE HUYLAR) MBTI literatüründe ve yorumlarında ortaya konan en önemli değişiklik mizaç (huy) ve karakter arasındaki farkı ortaya koymasıdır. Karakter ve huylar kişiliğin ayrılmaz parçalarıdır. Mizaç- Huylar, astroloji için kullandığı somut araçlar(hardware) olarak ele alabiliriz. Bunlar gezegenler, burçlar, evlerdir. Karakteri de astrolojik bir yazılım gibi (eldeki araçları kullanma şekli gibi) düşünebiliriz. Bunlar da açılar ve diğerleridir. Kişinin tavırlarını belirleyen arkadaki temel güdü huylarıdır, mizacıdır. Yani mizaç kişiliğimizin arka planda çalışan günlük davranışlarımızı, düşüncelerimizi ve hayatımızın gidişatını belirleyen bir parçasıdır. Karakter daha ziyade alışkanlıklarımızın konfigürasyonundan ortaya çıkar. Karakter, mizacımızla yoğurduğumuz hayat tecrübemizle gelişir, veya gezegenlerle, burçlarla, evlerle ortaya çıkar. Kişiliğin bu iki farklı yönü bir yandan bizim doğumla gelen yazgımıza göre gelişirken, (örn- astrolojik harita) öte yandan bu yazgıyı hayattaki tecrübelerimizde kullanma şeklimize göre değişir (örn- gezegenlerin  bulundukları burç ve eve göre gelişen hayat tecrübemiz )  Bu şekilde yaşadığımız  “ana ilişkin” ortaya koyduğumuz kişiliğimizi sergileriz.  Zamanla ilgili bu karmaşık konuyu şu anda burada ele almayı düşünmüyorum. 

Bu listeleri toparlarken beni en çok insanların başkalarını kendi tipine benzetmek için harcadığı sonsuz enerji çarptı. Yani, eğer kendi kişiliğinizin örgüsünde temelde  ‘J’ iseniz kurallara uyan, kural koyan, konuları karara bağlayan oluyordunuz. Ama eğer bir P ile ilişkiniz varsa veya evliyseniz, ‘J ‘nin kuralcı ve planlı tavrı , P’ nin olayları akışa bırakan, rutinden bağımsız davranan tavrıyla çatışıyordu. Böylesi tartışmalar ortaya çıkıyordu. Plansızsın, bir işe başlayınca her şeyin kendiliğinden hallolacağını sanıyorsun.”  “Bana kendim olma fırsatını tanımıyorsun. Ben olayları olduğu gibi alıyorum, sense her şeyi başından planlamaya çalışıyorsun” gibi. Eminim buna benzer olaylar hepinizin hayatında yaşanıyordur. Ben kesinlikle yaşıyorum. Burada David Kiersey ve Marilyn Bates “ Lütfen Beni Anla “ kitabı sayfa 1’den alıntı yapmak isterim. Bu alıntı, insan olarak, hepimizin biricik olduğunun altını çiziyor. “Eğer senin istediğini istemiyorsam, lütfen benim istediğinin yanlış olduğunu söyleme, veya senden farklı bir şeye inanıyorsam, fikrimi düzeltmeden önce biraz düşün. Veya aynı koşullarda senden az veya çok tepki veriyorsam, benim neden daha az veya çok hissettiğimi  sorgulama, veya senin düşüncenden farklı davranıyor veya davranmıyorsam, kendim gibi olmamam izin ver. Senden , en azından şimdi, beni anlamanı istemiyorum. Beni kendine benzetmeye çalışmaktan vazgeçtiğin an bu kendiliğinden gelir. “ Dahası kitabın sonuç bölümünde yazar şunları yazmış. Evet, herkes farklıdır ve herkes kendi sitilinde doğrudur. Bununla yüzleşmeliyiz. Pek çoğumuz birbirimize yabancıyız. Benim kendi tutkularım var, sizin kendi. Siz kendinizin,kini tutun, ben kediminkini. Çünkü her birimizin istediği doğrudur. Dahası, eğer sizin yetenekleriniz varsa benim de var. Sizinkileri olduğu gibi sayıyorum ve sizden de aynısını bekliyorum. İşte yabancı, senin beni gerçekten anlayabilmenin yolu yok, ama beni kendine benzetmekten vazgeçersen, en azından beni takdir edebilirsin. Ben buna varım. Ya sen ?“ ONALTI MBTI TİPİ Kendi tanımları burada verdiğim özetlerin çok ötesinde olduğu için, size bu makalenin sonunda bahsettiğim kitaplardan bu tipleri detaylarıyla okumanızı öneririm. Burada her tipi kısaca açıklayacağım , bir yandan da MBTI tanımlamalarının astrolojik temelli yorumlarla zenginleştirmeye çalışacağım. Bir astrolojik haritayla MBTI kategorileri arasında birebir ilişki olduğunu sakın düşünmeyin. Yaptığım bütün çalışmalara rağmen böyle bir ilişki kesinlikle yok. Aradaki ilişki çok daha ince ve karmaşık. ZANAATKARLAR DÖRTLÜSÜ  (Ateş Elementi) ESTP – KURUCULAR (toplumun yaklaşık %10’u) Çalışmalarını ortaya koymakta yetenekli, başkalarını istedikleri yere çekebilen, insanları ellerinde bir araç gibi gören, iletişime odaklı, sanat ve el sanatlarını öğrenmeye hevesli, kendi tepkilerinden emin, girişimci, zeki ve hazırcevap, neşeli, rahat hayata ve kaliteli şeylere düşkün, herkesi yönlendiren, insanlarla iç içe, kişileri yüzünden ve vücut dilinden anlayan, insanların tepkilerine dikkat eden, harekete geçen, olayların gerçekleşmesini sağlayan, uzlaştırıcı, diplomat,. Müteşebbis, çekici, şovmen edasıyla arkadaşlık yapan, insanların eğilimlerini kolaylıkla gören, harika bir satıcı. ISTP –  USTALAR (toplumun yaklaşık %9’u) Hayatı eylem sanatı olarak gören, her eylemin kendi sonucunu doğurduğuna, kendini yönlendirip yönettiğine, kendi içinde kuralları olduğuna inanan;  Alet kullanmakta son derece maharetli. Küçük araçlar, aygıtlar, makineler, elektrikli aletlerleri kullanma ustası. Yaradılıştan tekniğe haiz. El sanatlarına içten gelen yeteneği olan. Aletleri  de kelimeleri de kullanmaya yatkın. Son derece pratik, alaycı, iyimser , şimdiki yere ve zamana odaklı, sonuçları ortaya koyan, bonkörlüğü zorlayan, ustalığın peşinde, yalnızlıktan hoşlanan, başına buyruk, başkalarının istekleri veya kurallarıyla kendini sınırlamayan, tepki vermekten yorulmayan, zevk duyan, hayat oyunundan korkmayan, sakin ama sivri dilli ,  az ve öz, kesin konuşan. ESFP – OYUNCULAR (toplumun yaklaşık %14’ü) Yumuşak, nüktedan, çekici bir yumuşaklığı olan, iyimser, yalnız kalmaktan çekinen, başkalarının arkadaşlığını arayan, başarılı bir konuşmacı, doğuştan oyuncu , eğlence düşkünü, hayata karşı konulmaz bir neşeyle bağlı, sol şeritte yaşamayı tercih eden, başkalarının isteklerine kolaylıkla teslim olan, kuruntulardan kaçınıp rahatsızlığını açıkça belli eden, neden hoşlanıyorsa yapmayı seven, heyecanını dışarı yansıtan, tutkulu, sahne sanatlarına eğilimli, halkla ilişkilerde başaralı, çocuk gibi, yalnız çalışacağı teknik işlerden ziyade insanlarla eylem içinden olmayı seven, eğlenceli şeylere para harcamaktan çekinmeyen, neşeli ,ağırlayıcı, üzüntüye gelemeyen, sürü halinde yaşayan, sosyal ve uyumlu, felsefi derinliği olmayan, bilimden kaçan, iş hayatına düşkün. ISFP – DÜZENLEYİCİLER (toplumun yaklaşık %5`i) Güzel sanatlara düşkün, kendilerini  bir sanat formu gibi ifade eden, genelde ağzı sıkı, plan ve program yapmayan, sanatlarını yoğun olarak yaşayan, günlük tepki veren, kendini sanatıyla yansıtan, sağduyu dünyasını her yönüyle sentezlemek isteyen, neyin uygun olup neyin olmadığı hakkında şaşmaz bir kavrayışı olan, sezgisel varyasyonlara açık, koku, aroma, tat -, şekil, koku, ton, renk nüanslarıyla çalışmaya olağanüstü yetenekli, kendini kelimelerle değil, eylemle ifade eden, sanatsal kompozisyon içinde yer alan, acıya duyarlı, yufka yürekli, çocuklar ve hayvanlarla çok iyi anlaşan, doğa aşığı, park , bahçe, orman düşkünü, güvenlik arayan. VASİLER DÖRTLÜSÜ (Su Elementi) ESTJ – AMİRLER (toplumun yaklaşık %13’ü) Sorumlu insanlar, toplumun temel direkleri, düzenle ilgili prensipleri yaratmaya, kuralların ve yöntemlerin detaylarını oluşturma konusunda acayip başarılı, işlerin düzgün yapıldığını görmek isteyen, kural ve prosedürleri dayatan, diğerlerinin rızasını alma konusunda ciddi, akışı sağlamak uğruna yönerge veya talimatlardan vazgeçmeyen, standart prosedüre uygun davranışın önemli olduğuna inanan, kuralların katılığından, kaşı yavaşlatmasından, saçmalığından yılmayan, sosyal ve uygar, sözüyle lider olan, kişileri yönlendirebilen, kuralları yazıya dökebilen, işbirliği ve bağlılık bekleyen, vefalı eş ve aile sahibi olan, şehirli klüpleri ve toplulukları destekleyen. ISTJ- MÜFETTİŞLER – Sorgucular (toplumun yaklaşık %6’sı) Pratik konulardaki keskinlikleriyle kendilerini gösteren, kendilerini geleneksel kurumların koruyucusu olarak gören, saygıdeğer ve özenli, her şeyin düzgün ve doğru olmasını tastik etmek isteyen, perde arkasında çalışıp ön plana çıkmayan, bulguları konusunda başkalarına nadiren güvenen, kendini adayan, bağlılık gösteren kişiler. Görevşinaz, kötümser, katı bir portre çizen. Otoriteye inanan, giyim kuşam konuşmada muhafazakar. Aidiyet duygusuyla yanıp tutuşan, güvenlik ihtiyacında olan, söz dinleyen, temiz, klasik, antika düşkünü, aileden kalan eşyalara bağlı, eski modayı yeni akımlara tercih eden, çılgınlık istemeyen tipler.  Toplum hizmeti veren organizasyonlarda çalışan, kimseyle yüzleşmeyi sevmeyen, sözü senet, sessiz ve ciddi. Yürekten milliyetçi. ESFJ – DESTEKÇİLER (toplumun yaklaşık %13’ü) Bütün tiplerin en sosyalidir. Beğendikleri kişileri idealize etmek eğiliminde. Derneklere destek veren, toplumsal uyum ve işbirliğini gözeten, kişilerin ihtiyacı olan sağlık ve zenginliği sağlamaya çalışan, sosyal katılımcı, destekçi. Törenlerin başını çeken, olağanüstü başarılı ev sahibi, olayların ve insanların ,  problemlerinin farkında olan ve bunu tartışmayı seven, sosyal geleneklere önem veren, hemen seven veya hemen soğuyan, duygusal tepkilerini bastırmak isteyen, görünüşü kurtarmayı bilen, başkalarının fikirlerini saygılı, kişisel eleştiri karşısında yıkılan, başkalarına yardım etmede ifrata kaçan, hizmet kuruluşlarında yer almaya eğilimli, kayıtsızlıktan hemen yaralanan, sürekli desteklenmek isteyen. ISFJ – KORUYUCULAR  (toplumun yaklaşık %6’sı) Temel istemleri hizmet etmek olan, bireysel ihtiyaçlara aracı olmak isteyen, başkalarının güvende olmasını gözeten, ezilmiş insanlara bakmaktan mutlu olan, özürlülerin ve diğerlerinin ihtiyaçlarıyla başa çıkabilen, yabancılardan çekinen, amaçlarına önem veren ve içten bağlı olan, kıymeti bilinmeyen görevlerde uzun saatler çalışabilen, abartılı biçimde eksiksiz ve tutumlu olmak isteyen, kaynakların yanlış veya savurgan kullanılmasına dayanamayan, genellikle yanlış anlaşılan ve olduklarından aşağı değer verilen, doğumla veya  isimle gelen statüye yürekten bağlı olan, sonuna kadar güvenilir, satatüskocu, koşulları değiştirmekten nefret eden. İDEALİSTLER DÖRTLÜSÜ  (Hava Elementi) ENFJ – ÖĞRETMENLER  (toplumun yaklaşık %3’ü) Görev ve geliştirme guruplarının göz dolduran, vazgeçilemez liderleri, grubun öğrenme ihtiyacını karşılayan. Her öğrencinin potansiyelini bilen, kolaylıkla ortaya çıkaran, onların öğrencilerin potansiyelini harekete geçiren, içlerindeki heyecanı, tutkuları anlayan, anında sosyal bağlantılar oluşturabilen Çok az hazırlıkla birçok veriyi işlemenin kolaylıkla üstünden gelen, kendini takip edenlere veya öğrencilerine ilham veren, onları geliştiren, insanların şefkat ve ilgiyle saran, başkalarının sevgisine önem veren, ikram vermeye doğuştan yeteneği olan, , uyumlu ilişkilere değer veren, kişisel ilişkileri idealize ettiği için bu konuda çok hassas olan, kolaylıkla yaralanan, güzel konuşma yetenekleri olan, doğuştan iletişimci, başkalarını hissedebilen, sosyal kişiler. INFJ – DANIŞMANLAR (toplumun yaklaşık %1’i) Olasılıklara odaklı, manevi değerlere düşkün , hemen kestirip atan, kişilerin insani potansiyellerini kazanmalarını kendine dert edinen, başkalarının feraha çıkması için olağanüstü katkılarda bulunan, arkadaşlarına kişilik gelişimi konusunda rehberlik yapmaktan hoşlanan, özel hayatlarını sakınan, hisleri çok keskin, anlaşılması zor, olağanüstü zengin iç dünyası olan. Güvenmedikleri kimselere tepkilerini göstermek istemeyen, kişisel bütünlülüklerine önem veren, akıl okuyacak, duru görü olabilecek kadar başkalarını hisseden, başkalarının hislerinin içine işleme gücü olan, normal dışı sezgilere sahip, şiirsel ve mistik, yazın alanında iyi, metafor kullanmakta başarılı, problem çözmeyi seven. ENFP – ŞAMPİYONLAR (toplumun yaklaşık %3’ü) Başkalarını harekete geçiren, dürtüler hakkında gizemli bir sezgi gücü olan, hayata can veren heyecanlı, tutkulu , duygusal dürtüler…. , başkalarının hayatını etkilen bütün olayları anlamak anlama isteğiyle dolu, insanlar ve konular hakkındaki doğruları araştırmayı iş edinen, büyük ikna kabiliyetiyle başkalarını harekete geçiren, insanlara sonuna kadar gitmeleri için ilham veren, harekete geçiren, sosyal konular üstünde konuşmak için dayanılmaz arzu duyan, tutkulu duygusal itkilerin hayatın itici güçlü olduğunu düşünen, çok geniş yelpazeli ve engin heyecanları olan, yeniliklere dayanılmaz arzu duyan, şiddetle bağımsız olmak isteyen, herhangi bir bağımlılığı reddeden, kendine has bir güven duygusuyla mücadele eden, şüphe çeken sosyal itkileri anında anlayan ve ortaya  çıkaran, insanın içen kadar işleyen gözlem yeteneği olan INFP – ŞİFACILAR (toplumun yaklaşık %1’i) Başka tiplerde görülmeyen güçlü bir şefkat , bakıcı olma kapasiteleri olan, kaybedilmiş bütünlüğü tamir etmek isteyen, birlik ve varlık için uğraşan, birkaç kişi veya neden için tutkulu ve canı gönülden savaşan. Kendileri ve sevdikleri için dünyaya barış ve bütünlük getirmeye çalışan, bağımsız ve alçakgönüllü, inandıkları şeyler için olağandışı fedakarlıklarda bulunmak isteyen, genelde çok farklı geçmiş çocukluğu olan, anne babalarıyla problem yaşama ihtimali olan, kendilerine güvenmekte zorlanan, saflık ve sadelik için uğraşan ama günah içinde yüzebilen, kurban rolü oynayan, Sembolleri okuma konusunda Allah vergisi yeteneği olan, düşünceleri hakkında başka ikinci bir seçenek olduğunu düşünmekte zorlanan. AKILCILAR DÖRTLÜSÜ (Toprak Elementi) ENTJ –  MAREŞAL Marshall (toplumun yaklaşık %4’ü) Temel güdüsü yöneticilik olan, grupların sorumluluğunu üstüne alan, biçim vermek ve yöntem getirmek içinde dayanılmaz dürtüleri olan, alandaki güçleri ana hedefleri ele geçirmek için düzene sokan net olarak ortaya koyduğu hedeflere ulaşmak için personeli ve malzemeyi hemen koordine eden, olduklarından daha büyük etki yaratan, grupların yönetimini almak için yanıp tutuşan, çevrelerine düzen ve etkinlik getiren, doğal lider, minimum kayıp ve kuvvetle hedeflerine ulaşan,, gereksiz operasyonlardan kaçınan, operasyonu basamak basamak koordine eden, öngörülü, sistematik, ne istediklerini bilen ve iyi ifade isteklerini başkalarına yansıtan, açık sözlü ve net, sabit fikirli, kararlı ve istediklerine odaklı. INTJ – TEPE YÖNETİCİLER (toplumun %1’den azı) Kendine çok güvenen ve kendinin farkında. Kuvvetle değil pozisyonu veya rütbesiyle otorite sahibi, her türlü alternatife hazır, lider kapasiteli ama yönetmek için yanıp tutuşmayan, tepeden tırnağa pragmatist ( birebir işleyen düz mantıklı) stratejilerini çalışmak ve oluşturmak için olayları bir satranç oyunu gibi düşünen, başkalarının şovlarından etkilenmeyen, pratik çözümlere yönelik, yararlı olmayan fikirleri kullanmayan, kesin kararlı, kolay karar veren, uzun dönemli sonuçlar üstüne çalışan, karşısına çıkan zorluklarla beslenen, harekete geçen., geçmişteki hatalara takılıp kalmayan, onları dert etmek yerine geleceği bakan, tamamen kendi içine odaklı, tutumlu, okul hayatında başarılı, tutku ve heyecanlarına kapılmayan, dışarıdaki dünyayı içselleştirirken, tutku ve heyecanlarına kapılmadan yorumlayan, sakin, net, objektif. ENTP –  KAŞİFLER (toplumun yaklaşık % 2’si) Aletlere inanılmaz derecede hakim, yaratıcı, aletlere, insanlara, mekanik sistemler, sosyal yapılara inanılmaz yaratıcılıkla hakim, her konuya merak duyan, karşı konulmaz derecede meraklı, sürekli olasılıkları hesaba katan, olayları sürekli aynı yöntemle ele almak istemeyen, kendine has yaklaşımlarından emin, geleneksel ve standart olanı kolaylıkla dışlayabilen, fonksiyonel analiz yapmada usta, amaçlar ve sonuçları çok rahat bir araya getiren, neyin işe yaradığını hemen gören, elde olanla harekete geçebilen, günlük rutine kendini kaptırmayan, kendi yaratıcılıklarını ortaya koyacakları projeleri çok iyi yöneten, karmaşık fikirleri rahatlıkla anlatıp, kişiler arasında aktarabilen, en üstte tek adam pozisyonunda olmak isteyen, başkalarını küçümseyen. INTP – MİMARLAR (toplumun %1’inden azı) Düşünceye ve dile büyük önem veren, farklılıkları ve uymazlıkları çok iyi gören, sistem tasarımları konusunda doğuştan yetenekli, organizasyonları, programları tasarlamaya, standartları belirtmeye, teorik sistemleri korumaya yatkın ve istekli, ham malzemeden namı değer organizasyonlar kuran, dünyayı analiz edilmesi , anlaşılması, açıklanması gereken bir yer olarak gören, bilgiyi bir araya getirmeye bayılan, çok zeki, güçlü konsantrasyonu olan, analiz etmeyi takıntı haline getirmiş, çok ince düşünen ve kolay dile getiren, çelişkileri hemen yakalayan, saçmalıklardan hevesi kırılan, rutin detaylar karşısında sabırsız, sessiz ve kendi başına çalışan, anlaşılması zor, asosyal, h sakin , ciddi, mantıklı

KULLANIM ALANLARI

Envanterin uygulanması sonucu bu dört boyutun oluşturduğu değişik kombinasyonları içeren 16 kişilik tipi ortaya çıkmaktadır. Bu 16 kişilik tipinin açıklaması bize kişilerin tercihleri hakkında fikir vermektedir. Envanter, eğitim ve danışmanlık (bireysel danışmanlık ve eş danışmanlığı) alanında kullanıldığı gibi iş yaşamında da kullanılmaktadır.

İŞ YAŞAMINDA 

a) Meslek Seçimi: Kişinin kendine en uygun mesleği saptamada veya seçtiği meslekte daha verimli ve doyumlu çalışabileceği alanları saptama.

b) Personel Seçimi: Bir pozisyon için gerekli özellikler belirlendikten sonra o özellikleri taşıyan bireylerin belirlenmesi veya ekipteki bireylerin hangi özellikler taşıdıklarını saptadıktan sonra işi daha iyi yapabilmeleri için hangi özelliklerini geliştirmesi gerektiğini saptama. 

c) Kariyer Yönlendirme: Bireylerin özelliklerini saptadıktan sonra hangi alanda ilerlemek istiyorlarsa o alana ilişkin özelliklerini güçlendirme. 

d) Ekip Üyelerini Tanıma: Bireylerin kendilerini ve birlikte çalıştıkları ekip arkadaşlarını tanıma ve daha iyi bir ekip çalışması için gerekli özelliklerini örneğin problem çözme, stresle baş etme gibi özelliklerini geliştirme. 

Eğitim: Bireylerin değerlendirilmesi sonucu hangi alanlarda eğitime ihtiyaçları olduğunun saptanması, bu değerlendirme sonucunda bireylere iletişim becerileri, çatışma çözümü gibi alanlarda eğitim verilmesi.