HAVA TRAFİK DENETMENİ

Hava Trafik Denetmeni, hava trafiğini güvenli, düzenli ve verimli bir şekilde yönlendirmek için çalışan kişidir. Bu rol, hava trafik kontrol merkezlerinde veya havaalanlarının kontrol kulelerinde yerine getirilir. Hava Trafik Denetmenleri, uçakların kalkış ve inişlerini koordine eder, havada uçakların birbirine olan mesafelerini düzenler ve pilotlara rota, hava durumu ve diğer önemli bilgileri sağlar. Görevleri, karmaşık hava trafik akışını yönetmek ve olası çarpışmaları önlemek için kritik kararlar almayı içerir. Bu uzmanlar, yüksek stres altında çalışma yeteneğine sahip olmalı ve mükemmel iletişim becerilerine sahip olmalıdır, çünkü görevleri sırasında pilotlarla ve diğer trafik denetmenleriyle sürekli iletişim halindedirler.

İLK BAKIŞTA

Holland Kodu

C,R,E (Geleneksel, Gerçekçi, Girişimci)

ÇALIŞMA ORTAMI

Hava trafik kontrol merkezleri, havaalanları, uçuş kontrol kuleleri

UZAKTAN ÇALIŞMA ORANI

Düşük (%0-10, hava trafik kontrolü genellikle fiziksel varlık gerektirir; uzaktan çalışma imkanı sınırlıdır)

GELECEK 10 YILDAKİ BEKLENTİ

İstikrarlı Büyüme (Hava yolculuğunun artışı, hava trafik yönetimi teknolojilerindeki yenilikler ve güvenlik standartlarının devam etmesi nedeniyle)

İlgili Lisans / Önlisans Programları

MESLEK BİLGİ HARİTASI *

A- MESLEKİ NİTELİKLER

Çalışma Bağlamı

Cevaplar	Çalışanlara Sorulan Sorular
%96 Her gün	Karar Alma Sıklığı — Çalışanın, diğer insanları, finansal kaynakları ve/veya kuruluşun imajını ve itibarını etkileyen kararlar alması ne sıklıkla gerekiyor?
%97 Her gün	Kapalı Alanda, Çevresel Kontrollü — Bu iş ne sıklıkla çevresel olarak kontrol edilen koşullarda, kapalı alanda çalışmayı gerektiriyor?
%87 Çok önemli sonuçlar	Kararlarınızın İş Arkadaşlarınız veya Şirket Sonuçları Üzerindeki Etkisi — Aldığınız kararlar genellikle diğer insanlar veya işverenin imajı, itibarı veya finansal kaynakları üzerinde nasıl sonuçlar doğuruyor?
%88 Son derece önemli	Kesin veya Doğru Olmanın Önemi — Bu işi yaparken çok kesin veya son derece doğru olmak ne kadar önemli?
%83 Son derece önemli %16 Çok önemli	İş Grubu veya Ekip ile Çalışmak — Bu işte başkalarıyla bir grup veya ekip halinde çalışmak ne kadar önemlidir?
%87 Başkalarıyla sürekli temas halinde olmak	Başkalarıyla İletişim — Bu iş, çalışanın işini yerine getirebilmesi için başkalarıyla ne kadar iletişim halinde olmasını (yüz yüze, telefonla veya başka şekilde) gerektiriyor?
%77 Son derece önemli %17 Çok önemli	Aynı Görevleri Tekrarlamanın Önemi — Aynı fiziksel aktiviteleri (örneğin, anahtar girişi) veya zihinsel aktiviteleri (örneğin, bir muhasebe defterindeki girişleri kontrol etme) durmadan tekrar tekrar yapmak, bu işi yapmak açısından ne kadar önemlidir?
%60 Sürekli veya hemen hemen sürekli %27 Zamanın yarısından fazlası	Oturarak Zaman Geçirin — Bu iş ne kadar oturmayı gerektiriyor?
%65 Her gün %18 Haftada bir veya daha fazla ama her gün değil	Çatışma Durumlarının Sıklığı — Çalışanın bu işte ne sıklıkla çatışma durumlarıyla karşılaşması gerekiyor?
%59 Çok fazla özgürlük %21 Biraz özgürlük %11 Sınırlı özgürlük	Karar Alma Özgürlüğü — İş, denetim olmaksızın ne kadar karar alma özgürlüğü sunuyor?

Çalışma Faaliyetleri

Önem Düzeyi	Açıklama
%96	Karar Alma ve Sorun Çözme — En iyi çözümü seçmek ve sorunları çözmek için bilgileri analiz etmek ve sonuçları değerlendirmek.
%90	Nesneleri, Eylemleri ve Olayları Tanımlama — Bilgileri kategorilere ayırarak, tahmin ederek, farklılıkları veya benzerlikleri fark ederek ve koşullardaki veya olaylardaki değişiklikleri saptayarak tanımlama.
%89	Bilgi Edinme — Tüm ilgili kaynaklardan bilgi gözlemleme, alma ve başka şekillerde elde etme.
%81	Süreçleri, Malzemeleri veya Çevreyi İzleme — Sorunları tespit etmek veya değerlendirmek amacıyla malzemelerden, olaylardan veya çevreden gelen bilgileri izleme ve inceleme.
%80	Yöneticiler, Akranlar veya Astlarla İletişim Kurma — Yöneticilere, iş arkadaşlarına ve astlara telefonla, yazılı olarak, e-posta yoluyla veya şahsen bilgi sağlamak.
%80	Bilgi İşleme — Bilgi veya verileri derlemek, kodlamak, kategorilere ayırmak, hesaplamak, tablo haline getirmek, denetlemek veya doğrulamak.
%78	Başkalarına Eğitim ve Öğretme — Başkalarının eğitim ihtiyaçlarını belirlemek, resmi eğitim veya öğretim programları veya dersleri geliştirmek ve başkalarına eğitim veya öğretim vermek.
%78	İlgili Bilgiyi Güncelleme ve Kullanma — Teknik olarak güncel kalmak ve yeni bilgiyi işinize uygulamak.
%75	Veri veya Bilgilerin Analizi — Bilgileri veya verileri ayrı parçalara ayırarak bilgilerin altında yatan ilkeleri, nedenleri veya gerçekleri belirleme.
%73	Standartlara Uygunluğu Belirlemek İçin Bilgilerin Değerlendirilmesi — Olayların veya süreçlerin yasalara, düzenlemelere veya standartlara uygun olup olmadığını belirlemek için ilgili bilgileri ve bireysel yargıyı kullanma.

Görevler

Önem Düzeyi	Açıklama
%97	Pilotları yakınlardaki uçaklar veya hava durumu, rüzgarın hızı ve yönü veya görüş sorunları gibi potansiyel olarak tehlikeli koşullar hakkında bilgilendirmek.
%96	İniş ve kalkış yetkilerini veya talimatlarını vermek.
%95	Kalkış uçuşlarının kontrolünü trafik kontrol merkezlerine devredin ve varış uçuşlarının kontrolünü devralmak.
%95	Kötü hava koşullarında veya acil durumlarda seyahat eden pilotlar için uçuş yolu değişiklikleri veya acil iniş alanlarına yönlendirmeler sağlamak.
%95	Acil durumlarda veya uçaklarda sorun yaşanması durumunda havalimanı acil servislerini uyarın.
%94	Gecikmeleri en aza indirmek ve güvenliği en üst düzeye çıkarmak için belirlenen hava sahasında veya havaalanlarında yerdeki uçakların hareketini izleyin veya yönlendirmek.
%94	Pilotları, yer olduğunda pistlere yönlendirin veya iniş için yer açılana kadar trafik düzenini korumaları yönünde yönlendirmek.
%94	Radar, bilgisayar ekipmanı veya görsel referanslar kullanarak belirli bir hava sahasındaki uçakları izlemek.
%93	Taksi yapan uçaklar, bakım veya bagaj araçları veya havaalanı çalışanları da dahil olmak üzere doğrudan yer trafiği.
%91	Pilotlarla telsiz aracılığıyla iletişim kurarak meteorolojik, seyir veya diğer bilgileri sağlamak.

Teknoloji Becerileri

Veritabanı kullanıcı arayüzü ve sorgu yazılımı
Belge yönetim yazılımı
Elektronik posta yazılımı
Kurumsal kaynak planlama ERP yazılımı
Uzman sistem yazılımı
Uçuş kontrol yazılımı
Office paketi yazılımı
Sunum yazılımı
E-tablo yazılımı
Kelime işleme yazılımı

Kullanılan Araçlar

Uçak iletişim sistemleri — Kontrolör pilot veri bağlantısı iletişimi CPDC sistemleri; Yüksek frekanslı HF radyo iletişim sistemleri; Ultra yüksek frekanslı UHF radyo iletişim sistemleri; Çok yüksek frekanslı VHF radyo iletişim sistemleri
Uçak uçuş simülatörleri veya eğitim uçakları — Uçuş simülatörleri
Uçak kılavuz sistemleri — Otomatik yön bulucu ADF radyo sistemleri; Mesafe ölçüm ekipmanı DME; Standart terminal otomasyon değiştirme sistemleri STARS; Geniş alan artırma sistemleri WAAS ; 7 daha
Uçak navigasyon işaretleri — Yönsüz radyo işaret işaretleri
Dürbün
Masaüstü bilgisayarlar
Ana bilgisayarlar
Kişisel bilgisayarlar
Radar tabanlı gözetim sistemleri — Hava yolu gözetim radarı ARSR sistemleri; Havaalanı yüzey tespit ekipmanı ASDE sistemleri; Mode S radar sistemleri; Hassas pist izleme PRM ; 2 daha
İki yönlü telsizler — Frekans modülasyonlu FM iki yönlü telsizler

B- ÇALIŞAN NİTELİKLERİ

Gereken Beceriler

Önem	Beceri ve Açıklaması
%85	Etkin Dinleme — Başkalarının söylediklerine tüm dikkatinizi vermek, vurgulanan noktaları anlamak için zaman ayırmak, uygun durumlarda soru sormak ve uygunsuz zamanlarda sözünü kesmemek.
%81	Konuşma — Bilgiyi etkili bir şekilde iletmek için başkalarıyla konuşmak.
%78	Eleştirel Düşünme — Alternatif çözümlerin, sonuçların veya sorunlara yönelik yaklaşımların güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek için mantık ve muhakeme kullanma.
%78	Yargılama ve Karar Verme — Olası eylemlerin göreceli maliyet ve faydalarını göz önünde bulundurarak en uygun olanı seçmek.
%75	Karmaşık Problem Çözme — Karmaşık problemleri belirlemek ve ilgili bilgileri inceleyerek seçenekleri geliştirmek ve değerlendirmek ve çözümler uygulamak.
%75	İzleme — İyileştirmeler yapmak veya düzeltici eylemlerde bulunmak amacıyla kendinizin, diğer bireylerin veya kuruluşların performansını izlemek/değerlendirmek.
%72	Koordinasyon — Eylemleri başkalarının eylemlerine göre ayarlamak.
%69	Aktif Öğrenme — Yeni bilgilerin hem mevcut hem de gelecekteki problem çözme ve karar alma süreçleri üzerindeki etkilerini anlamak.
%69	Okuma Anlama — İşle ilgili belgelerdeki yazılı cümleleri ve paragrafları anlama.
%63	Zaman Yönetimi — Kişinin kendi zamanını ve başkalarının zamanını yönetmesi.

Kullanılacak Bilgiler

Önem	Bilgi Alanı ve Açıklaması
%80	Taşımacılık — İnsanları veya malları hava, demir, deniz veya kara yoluyla taşıma prensipleri ve yöntemleri bilgisi, ilgili maliyetler ve faydalar da dahil.
%73	İngilizce Dili — Kelimelerin anlamı ve yazımı, kompozisyon kuralları ve dil bilgisi dahil olmak üzere İngilizce dilinin yapısı ve içeriği hakkında bilgi.
%69	Eğitim ve Öğretim — Müfredat ve öğretim tasarımı, bireylere ve gruplara yönelik öğretim ve eğitim ile öğretim etkilerinin ölçülmesi için ilke ve yöntemler bilgisi.
%69	Kamu Güvenliği ve Emniyeti — İnsanların, verilerin, mülklerin ve kurumların korunması için etkili yerel, eyalet veya ulusal güvenlik operasyonlarını teşvik etmek amacıyla ilgili ekipman, politikalar, prosedürler ve stratejiler hakkında bilgi.
%65	Müşteri ve Kişisel Hizmet — Müşteri ve kişisel hizmetler sağlama prensipleri ve süreçleri bilgisi. Buna müşteri ihtiyaçlarının değerlendirilmesi, hizmetler için kalite standartlarının karşılanması ve müşteri memnuniyetinin değerlendirilmesi dahildir.
%62	Coğrafya — Kara, deniz ve hava kütlelerinin fiziksel özellikleri, konumları, birbirleriyle ilişkileri ve bitki, hayvan ve insan yaşamının dağılımı da dahil olmak üzere özelliklerini tanımlamaya yönelik ilkeler ve yöntemler bilgisi.
%61	Telekomünikasyon — Telekomünikasyon sistemlerinin iletimi, yayınlanması, anahtarlanması, kontrolü ve işletimi bilgisi.
%57	Matematik — Aritmetik, cebir, geometri, kalkülüs, istatistik ve bunların uygulamaları bilgisi.
%50	Bilgisayarlar ve Elektronik — Devre kartları, işlemciler, çipler, elektronik ekipmanlar ve uygulamalar ve programlama dahil olmak üzere bilgisayar donanımı ve yazılımı hakkında bilgi.
%45	Hukuk ve Hükümet — Kanunlar, yasal kodlar, mahkeme prosedürleri, emsaller, hükümet düzenlemeleri, yürütme emirleri, kurum kuralları ve demokratik siyasi süreç bilgisi.

İhtiyaç Duyulabilecek Yetenekler

Önem	Yetenek ve Açıklaması
%94	Sorun Duyarlılığı — Bir şeyin ne zaman yanlış olduğunu veya yanlış gitme olasılığının ne zaman olduğunu söyleyebilme yeteneği. Sorunu çözmeyi içermez, yalnızca bir sorun olduğunu fark etmeyi içerir.
%91	Sözlü Anlama — Konuşulan sözcükler ve cümleler aracılığıyla sunulan bilgi ve fikirleri dinleme ve anlama yeteneği.
%91	Sözlü İfade — Bilgi ve fikirleri konuşarak başkalarına aktarabilme yeteneği.
%88	Seçici Dikkat — Dikkatin dağılmadan belirli bir süre boyunca bir göreve konsantre olma yeteneği.
%85	Tümdengelimli Muhakeme — Genel kuralları belirli sorunlara uygulayarak mantıklı cevaplar üretebilme yeteneği.
%81	Kapanış Esnekliği — Dikkat dağıtan diğer materyallerde gizlenmiş bilinen bir örüntüyü (bir şekil, nesne, kelime veya ses) belirleme veya tespit etme yeteneği.
%81	Tümevarımsal Muhakeme — Genel kurallar veya sonuçlar oluşturmak için bilgi parçalarını birleştirme yeteneği (görünüşte ilgisiz olaylar arasında ilişki bulmayı içerir).
%81	Kapanış Hızı — Bilgileri hızlı bir şekilde anlamlandırma, birleştirme ve anlamlı kalıplara göre düzenleme yeteneği.
%78	Uzak Görüş — Uzaktaki detayları görebilme yeteneği.
%78	Yakın Görüş — Yakın mesafeden (gözlemciden birkaç metre uzakta) detayları görebilme yeteneği.

Mesleki İlgi Alanları (Holland)

Önem	İlgi Alanı ve Açıklaması
%64	Geleneksel — İş, genellikle bir iş ortamında bilgi veya verileri düzenlemek için prosedürleri ve düzenlemeleri takip etmeyi içerir. Geleneksel meslekler genellikle ofis işi, muhasebe, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi, finans veya insan kaynakları ile ilişkilendirilir.
%62	Gerçekçi — İş, ekipman, malzeme veya yapıların tasarlanması, inşa edilmesi veya onarılması, fiziksel aktivitede bulunulması veya açık havada çalışılması anlamına gelir. Gerçekçi meslekler genellikle mühendislik, mekanik ve elektronik, inşaat, ağaç işçiliği, ulaşım, makine işletmeciliği, tarım, hayvan hizmetleri, fiziksel veya el emeği, atletizm veya koruyucu hizmetlerle ilişkilendirilir.
%54	Girişimcilik — İş, genellikle bir iş ortamında yönetme, pazarlık etme, pazarlama veya satış yapmayı veya siyasi ve yasal durumlarda insanlara liderlik etmeyi veya danışmanlık yapmayı içerir. Girişimci meslekler genellikle iş girişimleri, satış, pazarlama/reklamcılık, finans, yönetim/idare, profesyonel danışmanlık, halk önünde konuşma, siyaset veya hukuk ile ilişkilendirilir.
%27	Sosyal — İş, başkalarına yardım etmeyi, öğretmeyi, tavsiyede bulunmayı, destek olmayı veya hizmet sağlamayı içerir. Sosyal meslekler genellikle sosyal, sağlık bakımı, kişisel hizmet, öğretim/eğitim veya dini faaliyetlerle ilişkilendirilir.
%26	Araştırmacı — Çalışma, cansız nesneleri, canlı organizmaları, hastalıkları veya diğer bozulma biçimlerini veya insan davranışlarını incelemeyi ve araştırmayı içerir. Araştırmacı meslekler genellikle fiziksel, yaşam, tıbbi veya sosyal bilimlerle ilişkilendirilir ve beşeri bilimler, matematik/istatistik, bilgi teknolojisi veya sağlık hizmeti alanlarında bulunabilir.
%0	Sanatsal — Çalışma, çeşitli medyalar için orijinal görsel sanat eserleri, performanslar, yazılı eserler, yiyecek veya müzik yaratmayı veya çeşitli nesnelerin ve malzemelerin tasarımına sanatsal prensipler uygulamayı içerir. Sanatsal meslekler genellikle görsel sanatlar, uygulamalı sanatlar ve tasarım, sahne sanatları, müzik, yaratıcı yazarlık, medya veya mutfak sanatı ile ilişkilendirilir.

İş Değerleri

Ölçüt	İş Değeri ve Açıklaması
%83	Destek — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların arkasında duran destekleyici bir yönetim sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Şirket Politikaları, Denetim: İnsan İlişkileri ve Denetim: Tekniktir.
%72	Bağımsızlık — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların kendi başlarına çalışıp karar almalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yaratıcılık, Sorumluluk ve Özerkliktir.
%72	Çalışma Koşulları — Bu iş değerini karşılayan meslekler iş güvenliği ve iyi çalışma koşulları sunar. Karşılık gelen ihtiyaçlar Aktivite, Tazminat, Bağımsızlık, Güvenlik, Çeşitlilik ve Çalışma Koşullarıdır.
%67	Başarı — Bu iş değerini karşılayan meslekler sonuç odaklıdır ve çalışanların en güçlü yeteneklerini kullanmalarına izin vererek onlara bir başarı hissi verir. Karşılık gelen ihtiyaçlar Yetenek Kullanımı ve Başarıdır.
%67	Tanınma — Bu iş değerini karşılayan meslekler ilerleme, liderlik potansiyeli sunar ve sıklıkla prestijli kabul edilir. Karşılık gelen ihtiyaçlar İlerleme, Yetki, Tanınma ve Sosyal Statü’dür.
%39	İlişkiler — Bu iş değerini karşılayan meslekler, çalışanların başkalarına hizmet etmelerine ve iş arkadaşlarıyla dostça ve rekabetsiz bir ortamda çalışmalarına olanak tanır. Karşılık gelen ihtiyaçlar İş Arkadaşları, Ahlaki Değerler ve Sosyal Hizmettir.

Çalışma Stilleri

Önem	Çalışma Stili ve Açıklaması
%91	Detaylara Dikkat — İş, detaylara dikkat etmeyi ve iş görevlerini tamamlamada titiz olmayı gerektirir.
%91	Stres Toleransı — İş, eleştiriyi kabul etmeyi ve yüksek stresli durumlarla sakin ve etkili bir şekilde başa çıkmayı gerektirir.
%86	Güvenilirlik — İş, güvenilir, sorumluluk sahibi ve sorumluluk sahibi olmayı ve yükümlülükleri yerine getirmeyi gerektirir.
%85	Uyum Sağlayabilme/Esneklik — İş, değişime (olumlu veya olumsuz) ve iş yerinde önemli çeşitliliğe açık olmayı gerektirir.
%84	Azim — İş, engeller karşısında azim gerektirir.
%82	Başarı/Çaba — İş, kişisel olarak zorlayıcı başarı hedefleri belirlemeyi ve bu hedeflere ulaşmaya yönelik çaba sarf etmeyi gerektirir.
%82	Analitik Düşünme — İş, bilgiyi analiz etmeyi ve iş ile ilgili konuları ve problemleri çözmek için mantık kullanmayı gerektirir.
%82	Özdenetim — İş, çok zor durumlarda bile soğukkanlılığı korumayı, duyguları kontrol altında tutmayı, öfkeyi kontrol etmeyi ve saldırgan davranışlardan kaçınmayı gerektirir.
%79	İşbirliği — İş, işte başkalarıyla iyi geçinmeyi ve iyi huylu, işbirliğine dayalı bir tutum sergilemeyi gerektirir.
%78	İnisiyatif — İş, sorumluluk ve zorlukları üstlenmeye istekli olmayı gerektirir.

* = Mesleki Gereksinimler ve Çalışan Nitelikleri bölümleri uluslararası ölçekte O’Net sistemi referans alınarak hazırlanmıştır. O’Net iş arayanlar, işgücü geliştirme profesyonelleri, öğrenciler ve araştırmacılar için çeşitli meslekler hakkında ayrıntılı bilgiler sunar. Ulusal ölçekte de ülkelerin referans aldığı güvenilir bilgiler içermektedir. Sitede 900’den fazla meslek hakkında bilgiler yer alır ve iş gereksinimleri, gerekli beceriler ve eğitim olanakları gibi konuları kapsar. Ulusal ölçekte bilgiler için İş-Kur’un Meslekleri Tanıyalım portalına da bakabilirsiniz.

C- MESLEKLE İLGİLİ LİSANS / ÖNLİSANS PROGRAMLARI



HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİSLİĞİ



SİVİL HAVA ULAŞTIRMA İŞLETMECİLİĞİ (MYO)

Bölümleri Sizler İçin Araştırdık…

Bölümler hakkında aşağıda yer alan 9 başlıktaki detaylı bilgilere ulaşmak için ilgili lisans / önlisans bölümlerine tıklayınız.

Bu Mesleği Seçmeyi Düşünüyorsanız;

Hava trafik denetmeni olarak, hava trafiğini düzenlemek ve hava araçlarının güvenliğini sağlamakla sorumlu olmalısınız.
Havaalanlarında ve hava sahalarında uçakların kalkış, iniş ve uçuşları sırasında trafik akışını yönetmelisiniz.
Çoklu görevleri aynı anda yürütebilme yeteneği ve yüksek stres altında karar verebilme becerisine sahip olmalısınız.
Hava trafik kontrol ekipmanlarını ve yazılımlarını kullanarak, uçakların konumlarını ve hareketlerini sürekli izlemelisiniz.
Pilotlarla radyo üzerinden iletişim kurarak, onlara uçuş rotaları, hava durumu ve diğer önemli bilgileri aktarmalısınız.
Acil durum prosedürlerine hakim olmalı ve olası acil durumlarda hızlı ve etkin müdahalede bulunabilmelisiniz.
Hava trafiğiyle ilgili yasalara, yönetmeliklere ve prosedürlere uymalı ve bunları uygulamalısınız.
Hava trafik akışını optimize etmek için planlama ve koordinasyon becerilerini kullanmalısınız.
Sürekli olarak hava trafik kontrol teknikleri ve güvenlik standartları hakkında eğitim almalı ve bilgilerinizi güncel tutmalısınız.
Uçuş güvenliğini etkileyebilecek her türlü durumu hızla analiz etmeli ve uygun çözüm yollarını belirlemelisiniz.

Hala Sormak İstediklerin Varsa

Bütün bu detaylı bilgilerden sonra meslek seçiminde hala kararsızlık yaşıyorsan Rehberlik Akademisi “Eğitim Uzmanları” senin yanında.

Soru Sor